Առաջին հայկական ամրոցները հայտնվել են Վանի թագավորությունում մ.թ.ա 9-ից 6-րդ դարերում։ Դրանցից են Տուշպա-Վան, Էրեբունի-Երևան, Արգիշտիխինլի-Արմավիր բերդաքաղաք։ Հզոր ամրոցներ էին Ամբերդը, Սմբատաբերդը, Լամբրոն:

• Հայաստանի հնագույն մայրաքաղաք Անի

• Ամբերդ ամրոց, VII դար

Ամբերդ ամրոցը գտնվում է Արագած լեռան լանջին՝ Երևանից 50 կմ հեռավորության վրա։ Ամրոցը կառուցվել է թշնամիների հարձակումներից պաշտպանվելու համար՝ դիմակայելով հռոմեացիների, բյուզանդացիների, պարսիկների և թուրքերի հարձակումներից: Ամրոցը կառուցված է հրվանդանի վրա, շրջապատված է խորը կիրճերով և բեկորներով։

70-ականներին սկսվել է ամրոցի տարածքում գտնվող Բերդի և եկեղեցու պատերի ամրացումը։ Ամբերդ ամրոցը Հայաստանի ամենահայտնի տեսարժան վայրերից է։

• Սմբատաբերդ ամրոց X դար.

Սմբատաբերդ ամրոցը գտնվում է Երևանից 140 կմ հեռավորության վրա՝ Վայոց ձորի մարզում։ Երեք կողմերից բերդը շրջապատված է ժայռերով և կիրճով։ Ամրոցի մուտքը հյուսիսային կողմում էր։

Ամրոցը կառուցվել է 5-րդ դարում, սակայն ենթադրություններ կան, որ ամրոցի մի մասը կառուցվել է ավելի վաղ, իսկ 5-րդ դարում այն ամրացրել և վերածել են ռազմաբազա։

Մեզ են հասել ամրոցի հզոր պատերը, իսկ 2006 թվականին բերդը վերանորոգվել է։ Այսօր Սմբատաբերդ ամրոցը Հայաստանի ամենահայտնի տեսարժան վայրերից մեկն է, որն, իհարկե, արժե այցելել։

• Հալիձորի բերդ

Հալիձոր բերդը գտնվում է Սյունիքի մարզի տարածքում՝ Երևանից 310 կմ հեռավորության վրա։ Բերդը կառուցվել է 17-րդ դարում Ողջի գետի աջ ափին։ Ի սկզբանե այն մի վանք էր, որը հետագայում կառուցել և դարձրել էին պաշտպանական ամրոց։

Իր հզոր պատերով և անառիկ դիրքով Հալիձոր ամրոցում կենտրոնացել է հայկական իշխանությունը։ Ամրոցի հետ է կապված Դավիթ Բեկի՝ Հայտնի զորավարի պատմությունը, որը դիմակայում էր թուրքական բանակի հարձակմանը։ Այժմ բերդից պատեր են մնացել, լավ պահպանվել է բազիլիկ եկեղեցին։

• Բջնիի Ամրոց

Բջնի ամրոց, գտնվում է Կոտայքի մարզի Հրազդան գետի կիրճում՝ Հրազդան քաղաքից 9 կմ հարավ-արևելք։ Բջնին հայտնի է Սուրբ Աստվածածին եկեղեցիով և ամրոցով։ Գյուղից ոչ հեռու կարելի է գտնել ամրոցի ավերակները։

Կա ենթադրություն, որ ամրոցը կապված է հարևան գյուղերին ստորգետնյա գաղտնի ուղիներով: Ամրոցը գտնվում է բարձունքի վրա, որը շրջապատված է բարձր ժայռերով: