Ինչու է ԱՅՎԱԶՈՎՍԿԻՆ իր նկարների շարքը նվիրել Քրիստոֆոր Կոլումբոսին

1878 թվականին Իվան Կոնստանտինովիչ ԱՅՎԱԶՈՎՍԿԻՆ մեկնում է մեծ ճանապարհորդության և գարնանը այցելում Իտալիա։ Այնտեղ էլ նա որոշում է ստեղծել նկարների շարք Ամերիկայի հայտնաբերման թեմայով: Իր մտահղացումն իրականացնում է հաջորդ մի քանի տարիներին։ Նա ուզում էր ստեղծել պատմականորեն հավաստի նկարներ, որոնք իսկապես կհամապատասխանեին իրականությանը, ուստի սկսում է հավաքել ի Քրիստափոր Կոլումբոսի և նրա ճամփորդությունների մասին տեղեկություններ: Թեման այնքան է գրավում Այվազովսկուն, որ նա այլևս ոչ մի բանի մասին չի կարողանում մտածել:

Բավականաչափ տեղեկություններ, նկարներ և ճամփորդության ժամանակ արված էսքիզներ (որոնք կօգնեին հետագայում կտավը ստեղծել) հավաքելով՝ Այվազովսկին գնաց Եվրոպա: Նրա երեք կտավները Մյունխենում են, իսկ երկուսը ուղարկեց Փարիզ՝ այնտեղ բացված ցուցահանդեսների համար։

Կարճատև հանգստից հետո ձեռնամուխ է եղել ճանապարհորդության ընթացքում արված էսքիզների և նյութերի հիման վրա նկարների շարքի ստեղծմանը:

Почему Айвазовский задумал серию картин о Христофоре Колумбе — Армянский  музей Москвы и культуры наций
«Կոլումբոսը կոտրված նավի բեկորների վրա» նկարն այժմ գտնվում է Հայաստանի ազգային պատկերասրահում։

Հատկապես հետաքրքիր է «Պալոս հրվանդանի վրայով լողացող Կոլումբոսը«: Այստեղ նկարիչը հանդես է գալիս որպես բնանկարիչ և նարատիվի վարպետ՝ կենտրոնանալով սյուժեի և գունային բնութագրերի վրա։ Նավթի շերտերի թափանցիկությունը, ծխածածկույթը և լուսա-ստվերային մոդելավորման բծերի պայծառությունը այս մարինայում բնորոշ է Այվազովսկու լավագույն նմուշներին:

«Պալոս հրվանդանի վրայով լողացող Կոլումբոսը«

Քրիստափոր Կոլումբոսին նվիրված Այվազովսկու աշխատանքները արժանի տեղ են գտել իր ժամանակի կերպարվեստի մեջ։ Լինելով պատմական տեսանկյունից մանրամասն ուսումնասիրված՝ այդ նկարները կարողացան փոխանցել ուշ միջնադարում արված մեծ աշխարհագրական հայտնագործությունների ոգին: