Ինչ են ցույց տալիս Հայաստանի հնագույն պետրոգլիֆները(ժայռապատկերները). լուսանկարներ, տեսանյութ
Հայաստանում հայտնաբերված բազմաթիվ ժայռապատկերները վկայում են տարածաշրջանում ժայռապատկերների հազարամյա պատմության մասին։ Հայկական լեռնաշխարհում ժայռապատկերների արվեստը զարգացել է նեոլիթի ժամանակներից և հասել է իր գագաթնակետին բրոնզե դարում։ Բացի գեղարվեստական նպատակներից, ժայռապատկերները հաղորդակցման միջոց էին, քանի որ դրանք օգտագործվում էին տեղեկատվության արձանագրման, պահպանման և փոխանցման համար:
Հայաստանի Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Պատմության ինստիտուտի գիտաշխատող Կարեն Թոխատյանը 2015 թվականին գիտական հոդված է հրապարակել Հայաստանում հայկական ժայռապատկերների մասին: Թոխատյանի խոսքերով՝ ժայռապատկերները մշակութային մեծ արժեք ունեն, քանի որ դրանք վառ են ցուցադրում մ.թ.ա VII-I հազարամյակներում Հայկական լեռնաշխարհում բնակվող հայերի նախնիների պատմական իրողությունը: Մասնավորապես, այս արվեստը կարող էր օգնել մասնագետներին ավելի շատ իմանալ հայ ժողովրդի ծագման, ինչպես նաև նրա ժողովրդագրական գործընթացների մասին։
Հայկական ժայռապատկերները հիմնականում գտնվում են լեռնային շրջաններում։ Սակայն ժայռապատկերները պահպանվել են և հովիտներում, և նախալեռներում։ Հնագույն հայերը ստեղծել են հսկայական պատկերասրահներ և լեռնային սրբավայրեր, որոնք պարունակում են տասնյակ հազարավոր ժայռապատկերներ։
Հայաստանի ժայռապատկերները արտացոլում են ամենատարբեր թեմաները, այդ թվում՝
- Բնապահպանական տարրեր՝ լեռներ, հրաբուխներ, գետեր, լճեր
- Բնական երեւույթներ՝ կայծակ, ամպեր, անձրև, Ծիածան:
- Երկնային մարմիններ՝ արևը, լուսինը, աստղերը, համաստեղությունները:
- Աստղագիտական իրադարձություններ՝ խավարում, գիսաստղեր:
- Բուսական և կենդանական աշխարհի տարրեր
- Տղամարդկանց գործունեությունը՝ գյուղատնտեսություն, որսորդություն, վարելահող
- Սպորտ և մրցույթներ
- Խաղեր և պար
- Զենք և գործիքներ՝ վահաններ, նիզակներ, մահակներ
- Տրանսպորտ՝ սայլեր, կառքեր, նավակներ
- Գիտական տվյալներ՝ աստղային երկնքի քարտեզներ, օրացույցներ, կոմպասներ, ոռոգման համակարգերի պլաններ
Բացի այդ, Թոխատյանը գրում է, որ ժայռապատկերները պարունակում են մեծ քանակությամբ նախշեր և խորհրդանիշներ: Որոշ կերպարներ օգտագործվում են միջնադարում որպես իդեոգրամներ: Թոխատյանը նաև պնդում է, որ վերոնշյալ թեմաներից մի քանիսը բացառապես հազվադեպ են հանդիպվում Հայաստանի սահմաններից դուրս գտնվող ժայռապատկերներում։



