Ի՞նչ հետաքրքիր հարսանեկան ավանդույթներ են եղել Սասունում
Սասունում, հատկապես տոնակատարությունների ու խնջույքների ժամանակ, աղջիկները մազերը քառասուն հյուսերով էին հյուսում, գլուխները զարդարում էին լեռնային չխամրող ծաղիկներից հյուսված ծաղկեպսակներով ։ Զարդերից ավելի սասունցի քաջերին գրավում էր աղջիկական գեղեցկությունը, ամաչկոտությունն ու համեստությունը։
Աղջիկների սիրտը գրավելու համար տղաները փորձում էին իրենց ուժն ու քաջությունը դրսևորել գուլաշի ըմբշամարտի մրցումներում, ուժով և ճարտարությամբ՝ այլ խաղերում, դիպուկությամբ՝ նետաձգության և հրաձգության, ինչպես նաև մարտական գործողությունների ժամանակ։
Սիրահարվելու դեպքում և՛ տղան, և՛ աղջիկն իրենց զգացմունքների մասին առաջին հերթին հայտնում էին իրենց մայրիկներին, իսկ նրանք էլ իրենց հերթին խոսել են իրենց ամուսինների հետ։ Եթե ծնողները համաձայնություն չէին տալիս, ապա ամուսնության մասին խոսք լինել չէր կարող։

Մինչև 20-րդ դարի սկիզբը ամուսնությունն իրականացվում էր հիմնականում ծնողների ցանկությամբ։ Ընդունված էր, որ տղայի ծնողները առաջարկություն անեին՝«աղջիկ ուզեին»։ Եղել են նաև աղջիկների առևանգման դեպքեր, բայց դրանք միշտ չէ, որ ավարտվել են խաղաղ դաշինքի կնքմամբ։ Հաճախ նման դեպքերի արդյունքում տների ու նույնիսկ գյուղերի միջև թշնամություն էր սկսվում։
Հարսանեկան արարողությունն ուներ հատուկ ծես. Նշանադրություն, հարսի շոու (խալանկտուր կամ կթխան խլղաթը), հարսնած և այլն։ Հարսանիքը, կախված հարսի ու փեսայի ծնողների հնարավորություններից, տևել է 3-7 օր։ Պսակադրությունը տեղի է ունեցել եկեղեցում։ Եկեղեցում հարսանիքից հետո շեփորի, երգի ու պարի հնչյունների ներքո շարժվում էին փեսայի տան ուղղությամբ։ Տան շեմին հարսին ու փեսային դիմավորել է սկեսուրը, ով թարմ լավաշ է կախել հարսի ուսին, համբուրել ու ուղեկցել տուն։
Հարսի և փեսայի ճամբարների միջև խաղեր-պատերազմները կարող էին ժամեր շարունակվել։ Այդ խաղերում, երբեմն մասնակիցները կոտրվացքներ կամ ծանր վիրավորվում էին ստանում , բայց դա երբեք չվերածվեց թշնամության ու ատելության։
Կինը սասունցիների համար պատիվ էր համարվում։ Կնոջ մի խոսքն ամուսնուն սխրանքի էր ոգեշնչում։ Սասունում ամուսնալուծությունն արգելվել է. այս լեռնային աշխարհում հազարամյա պատմության մեջ կարելի է հանդիպել ամուսնալուծության եզակի դեպքերի։ Սա համարվում էր անպատվաբեր թե՛ հարսի, թե՛ փեսայի համար։