Իրաքում գտել են ՀԱՅԿԱԿԱՆ Մուսասիր տաճարի ավերակները. ու՞մ է նվիրված տաճարը
2005 թվականին Իրաքից հյուսիս գտնվող Քուրդիստանում հայտնաբերվել են մարդկային արձաններ և գլխավոր աստծո կորած տաճարի սյուների բեկորներ։ Երկաթի դարի գտածոները ավելի քան 2500 տարի են: Ժամանակին մի քանի էթնիկ խմբեր, այդ թվում ՝ հայեր, ասորիներ և սկյութներ, ձգտում էին գրավել Հյուսիսային Իրաքի տարածքի վերահսկողությունը։
Վանի թագավորությունը Վանա լճով հանդերզ զբաղեցնում էր ամբողջ լեռնաշխարհը, ինչպես նաև Իրանի և Իրաքի որոշ տարածքներ։ Նրա կորցրած հուշարձաններից է Մուսասիր տաճարը (նաև հայտնի է որպես Արդինի), որը նվիրված է եղել Խալդիին՝ Ուրարտուի երեք գլխավոր աստվածություններից մեկին։
«Ես պեղումներ չեմ իրականացրել, պարզապես հնագիտական հետազոտություններ եմ իրականացրել, գյուղի բնակիչները պատահաբար են հայտնաբերել այդ մնացորդները», — ասել է Նիդեռլանդների Լեյդենի համալսարանի դոկտորանտ Մարֆ Զամուան, որը դաշտային հետազոտություններ է սկսել 2005 թվականին:






Սյուների հիմքերը հայտնաբերվել են մեկ վայրում, իսկ մյուս արտեֆակտները, ինչպիսիք են վայրի այծի բրոնզե արձանիկը, հայտնաբերվել են այն վայրից հարավ ընկած շրջանում, որտեղ հատվում են Իրաքի, Իրանի և Թուրքիայի սահմանները:
«Իմ դաշտային հետազոտությունների լավագույն արդյունքներից մեկը Մուսասիր քաղաքում վաղուց կորած տաճարի սյուների հայտնաբերված հիմքերն են, որը նվիրված էր Խալդի Աստծուն», — ասել է Մարֆ Զամուան:
Հայտնի է, որ Խալդին Ուրարտուի երեք գլխավոր աստվածություններից մեկն էր ։ Ասում են, որ Մուսասիրի տաճարն այնքան նշանակալի էր, որ մ.թ.ա 714-ին ասորիների կողմից թալանվելուց հետո, Վանի թագավորության տիրակալ Ռուսա Ա-ն տապալեց իր թագը, նախքան ինքնասպանություն գործելը:
Տաճարի ճշգրիտ վայրը վաղուց կասկածի տակ է դրվում, սակայն Մարֆ Զամուան կարծում է, որ հնարավոր պատասխանները հնարավոր կլինի գտնել սյուների հիմքերի հայտնաբերումից հետո: