Երբևէ տեսե՞լ ես նման ՀԱՅԿԱԿԱՆ հուշարձան. ու՞մ է նվիրված և որտե՞ղ է գտնվում
V-VII դարերի հայկական ճարտարապետության հուշարձանների շարքում առանձնահատուկ տեղ են զբաղեցնում կոթողները և հուշահամալիրները։ Օրբելյան իշխաններին նվիրված Աղիտուի 6-րդ դարի հուշահամալիրն ավելի մեծ հիացմունք է առաջացնում, քան նմանատիպ ցանկացած այլ հուշարձան։
Աղիտու գյուղը գտնվում է Սյունիքի մարզում, Սիսիանից 4 կմ դեպի արևելք, Որոտան գետի ձախ ափին։ Գյուղում է գտնվում 7-րդ դարի դամբարանը։ Երկու խորը դամբարանների վերևում գտնվում է հարթակ իր աստիճանային մուտքով հետնամասում:

Ամբողջ կառույցը ընդգրկում էր սյուների ով պահված երեք կամարներ, որոնք մեզ չեն հասել:
Ըստ ժողովրդական ավանդության՝ Աղուդիի բնակիչները կանգնեցրել են Սյունյաց երեք իշխանների հուշարձանը, որոնք հաղթել են պարսկական իշխանին, որը մեծ զորքով գյուղ էր գնում։

Այս հուշարձանի պատկերը տեղադրվել է ավելի նախկինում թողարկվող հայկական 1000 դրամանոց թղթադրամի վրա։ Բացի այդ, գյուղից ոչ հեռու Որոտան գետի կիրճում են գտնվում մ.թ.ա II-I հազարամյակների Դոլմենները։