Ինչու՞ է Մեքսիկայի ՀԱՅ համայնքը այսքան փոքր. տեսե՛ք, թե ինչ է նա նվիրել Մեքսիկայի մայրաքաղաքին
Հայաստանի և Մեքսիկայի միջև դիվանագիտական հարաբերությունները հաստատվել են համեմատաբար ավելի ուշ, եթե ճշգրիտ լինենք, ԽՍՀՄ փլուզումից մեկ ամիս անց։ Չնայած դրան՝ հայ համայնքը Մեքսիկայում արդեն մի քանի հարյուրամյակ է, ինչ գոյություն ունի։
Մյուս հայ համայնքների համեմատ Մեքսիկական համայնքը համեմատաբար փոքր է և ունի մոտ 500 մարդ։ Մեքսիկական հողի վրա ոտք դրած առաջին հայը Ֆրանսիսկո Մարտինն էր, ով Մեքսիկա էր ժամանել 1632 թվականին։ 1723 թվականին մեկ այլ հայ՝ Դոն Պեդրո դե Սարատեն, ժամանել է Մեքսիկա՝ իսպանական գալեոնով, որը Չինաստանից ուղևորվում Էր Ակապուլկո։

Մեքսիկայի հայ բնակչության մեծ մասը այստեղ է ժամանել 1910-1928 թվականներին՝ խուսափելով Օսմանյան կայսրությունում իրականացված Հայոց ցեղասպանությունից։ Սակայն ժամանած հայերի միայն մի փոքր մասն է մնացել Մեքսիկայում, և նրանց մեծ մասը տեղափոխվել է Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ։
Չնայած փոքրաթիվ լինելուն՝ Մեքսիկայում հայ համայնքը շատ արդյունավետ է։ Համայնքի շատ անդամներ դարձել են հայտնի քաղաքական գործիչներ, արվեստագետներ և դերասաններ: Մեքսիկայի ամենահայտնի հայ գործիչներից մեկը գեներալ Ջակոբո Հարության է, ով ԱՄՆ-ում Մեքսիկայի նախկին դեսպանն է, ով մասնակցել է 1910-1920 թվականների Մեքսիկական հեղափոխությանը։

1930 թվականին հայ համայնքը Մեխիկոյին ջրային ժամացույց նվիրեց, որը պետք է տեղադրվեր քաղաքում, որպեսզի զբոսաշրջիկների համար նոր տեսարժան վայր դառնար։ Վերջերս ջրի ժամացույցի կողքին կանգնեցվել է Հայոց ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիր, որպեսզի մարդկանց հիշեցնեն 20-րդ դարի ոչ այնքան հեռավոր սկզբին կատարված Թուրքիայի վայրագությունների մասին։